పొడుపు కథలు

ప్రతి భాషలో లిఖితంకానట్టి జానపద సాహిత్యం ఉంది. ఆ నోటా, ఈ నోటా జాలువారి పరవళ్ళుతొక్కి పరవశింపచేసేది ఈ జానపద సాహిత్యం. మన తెలుగు భాషలో జానపద సాహిత్యం పాటలు, కథలతో పాటు పొడుపు కథలను అంతర్భాగంగా చేసుకుని విరాజిల్లుతూ ఉంటుంది. ఈ "పొడుపు" వెంట "విడుపు" తో శోభాయమానంగా పిల్లలలో విజ్ఞానాన్ని , జ్ఞాపకశక్తి, లోకజ్ఞానం పెంపొందించి వారి బుద్ధి వికాసానికి తోడ్పడటానికి మన పెద్దలు కనిపెట్టిన అతికమ్మని అమృతగుళికలే ఈ పొడుపు కథలు. వీటికి సంస్కృత నామము "ప్రహేళిక / ప్రవల్హిక" - అనగా గూఢార్థములు కల కావ్య విశేషములు అని అర్థం. రెండు అర్థాలు, లేక నిగూఢార్థము కలిగి, చమత్కారంతో నిండి, రమణీయ అర్థాలు పొంది ఎదుటివారి మెదడుకి మేత పెట్టేవంటివి మన పొడుపు కథలు. ఈ పొడుపు కథలకు వస్తువులు మన చుట్టూ ఉండే ప్రకృతిలోని పక్షులు, పండ్లు, కాయలు, క్రిమికీటకాలు, ఆకాశం, చంద్రుడు, సూర్యుడు, మనుషులు, వారి వృత్తులు , నానా రకాల స్వరూపాలు, స్వభావాలు. వీటిలో వచనంలో ఒదిగినవి కొన్ని ఐతే, పద్యరూపంలో ప్రాసతో ఒదిగినవి కొన్ని, గీతాల్లో మరి కొన్ని , తత్వాలలో మరి కొన్ని. వీటి గురించి ఎంత చెప్పినా మదికి మోదమే కలుగుతుంది. పొడుపు కథలకు ఉన్న గొప్ప సుగుణం ఏమిటంటే , ఇవి విన్నవెంటనే మనసుకి ఆలోచనలు కలిగించి, వివేచన పెంపొందించి వాటి విడుపు ఎలాగయినా విప్పాలి అనే జిగ్ఞాస పుట్టిస్తాయి.పొడుపుకథల చరిత్రకివస్తే వీటిలొ కొన్ని అతిప్రాచీనకాలం నుంచి, మన కావ్యాల్లో కథల్లో ఇమిడిపోయి ఉన్నాయి. ఉదాహరణకి కాశీమజిలీకథలే తీసుకోండి.అందులో మనకుకావలసినన్ని పొడుపు కథలు ఉన్నాయి. మన తేటతెలుగులో లెక్కకు మిక్కిలిగా ఉన్న పొడుపుకథలు భాష, భావం ఒకదాని వెంట ఒక పోటీ పడి పరుగులు పెడుతున్నట్టుగా ప్రశ్నించే విషయాన్ని, బహుపసందుగా రూపకల్పన చేసి, కొసమెరుపుగా వాటి విడుపు తెలుపుతూ ఉంటాయి.నా చిన్నప్పుడు ఎప్పుడో, విన్న ఈ పొడుపు కథలని ఈ సంకలనంలో పొందుపరచటానికి ప్రయత్నం మొదలు పెట్టాను. మీ పిల్లలకూ ఉపయోగపడితే అంతకన్నా సంతోషం లేదు. మీ సలహాలకు ఎల్లవేళలా ఆహ్వానం. ఏదన్నా తప్పులు ఉంటే సహృదయంతో సరిదిద్దమని విన్నపము. మీ వంశీ

పొడుపు	విడుపు
కిట కిట తలుపులు, కిటారి తలుపులు, ఎప్పుడు తీసిన చప్పుడు కావు, ఏమిటవి?	కనురెప్పలు
ఇంతింతాకు ఇస్తరాకు రాజులు మెచ్చిన రత్నాలాకు	తమలపాకు
గోడమీద బొమ్మ గొలుసుల బొమ్మ వచ్చి పోయే వారికి వడ్డించు బొమ్మ.	తేలు
రాజావారి తోటలో రోజాపూలు చూచేవారే గాని కోసేవారే లేరు	నక్షత్రాలు
పచ్చని పెట్టెలో విచ్చుకోనుంది తెచ్చుకోపోతేనూ గుచ్చుకుంటుంది	మొగిలి పువ్వు
చారల చారల పాము చక్క చక్కని పాము నూతిలోని పాము నున్ననైన పాము	పొట్లకాయ
చిక్కటి కారడవిలో చక్కని దారి	పాపిట
చిటారు కొమ్మన మిఠాయి పొట్లము	తేనె తుట్టె
చెయ్యని కుండ పొయ్యని నీరు వెయ్యని సున్నము తియ్యగ నుండు	కొబ్బరికాయ
జోడు గుఱ్ఱాల మీద ఒకడే రాజు	పావుకోళ్ళు
ఇంటి వెనక ఇంగువ చెట్టు ఎంత కోసినా గుప్పెడు కాదు	పొగ
చిన్న కంచం - పెద్ద కంచం నూక బువ్వ - నూరు బొట్లు	చంద్రుడు - మబ్బు నక్షత్రాలు - వాన
సూర్యుడు చూడని గంగ చాకలి ఉతకని మడుగు	కొబ్బరి కాయ నీళ్ళు
అంగుళం గదిలో అరవైమంది	అగ్గిపెట్టె
	తరువాతి పేజి